Kilt - İskoç Eteği

Kilt, İskoçya’da erkeklerin giydiği eteğe verilen isimdir. İskoçyalı erkeklerin geleneksel olarak giydikleri Kilt, balo ve düğün tarzındaki özel günlerde giyilmektedir.

Kilt, İskoç erkeklerin geleneksel bir kostümdür. Bu kostümü oluşturan unsurlar da Kilt, Kilt iğnesi, ceket, gömlek, kravat, yelek, diz hizasında yün çorap, kurdele ve hafif takım elbise ayakkabısından oluşmaktadır. Tarih boyunca pek çok kez istilalara uğrayan, doğa harikası yeşilliği ile göz kamaştıran İskoçya, bahsi geçtiğinde aklınıza hemen İskoç erkeklerinin giydiği Kilt olarak adlandırılan etek, İskoç viskisi ve gayda gelir. İskoç erkeklerinin giydiği Kilt 500 yıllık geçmişinde oldukça fazla değişiklik geçirmiş olsa da günümüzde de İskoçya ve İskoç erkeklerinin geleneksel sembollerinin başında gelmektedir. Kilt giyme ile ilgili geleneğin başlangıcının 1500.’lü yıllara dayandığı bilinmektedir. Bu dönemde İskoçyalı erkekler, av için çıktıklarında diz kapaklarına kadar uzanan omuz atkıları kullanıyorlardı. Zamanla bu değişti ve daha geniş atkılar takmaya başladılar. Geniş atkıları da fazla kumaş taşıdıkları için, üst kısımları kullanmamaya başladılar ve sadece altta kalan kısmını kullanmaya devam ettiler. Tarihte bilinen il Kilt örnekleri bu şeklide ortaya çıkmıştı.

İngiltere’nin sömürgesi olan İskoçya’da 1747 yılında o dönem hüküm süren İngiltere kralı II. George’un emriyle Kilt giyilmesi yasaklandı. Ancak İskoç erkekleri ve tüm halk Kralı protesto ederek Kilt giymeye ve İskoç geleneklerini sürdürmeye devam ettiler. Kilt giyme yasağı 1782 yılında kaldırıldı, ancak Kilt, İskoçya sosyalizminin önemli bir simgesi durumuna geldi. İskoç erkekler,  zamanımızda hala özel günlerde ve törenlerde Kilt giymeye, gayda çalmaya devam ediyor.

Gayda ise kamıştan yapılmış çift düdük ve tulumdan oluşan, tiz sesli, nefesli bir çalgı aleti adı olup Trakyalı, Bulgar, Makedon ve İskoçların milli çalgısıdır. İskoç Gaydası, İrlanda Savaş Gaydası en tanınmış modelleridir.

İlk önce üfleme borusundan üflenerek tulum şişirilir. Ardından dem borusuyla dedeni seslendirmek için bu tulum sıkıştırılır. Bu tür gaydalara Asya, Afrika ve Avrupa'nın her yerinde rastlanır. Eski Tulumun sesi İskoç gaydalarından rahatlıkla ayırt edilebilir.